Rosalía, vixente 125 anos despois
Fecha Miércoles, 24 febrero a las 19:21:29 Tema PHP-Nuke
Poucas figuras concitan a mesma unanimidade que Rosalía de Castro. No
día en que se cmpren 173 anos do seu nacemento e no ano en que
sumaremos 125 anos da súa ausencia, a escritora, poeta fundadora da
literatura galega contemporánea e primeira feminista da nación galega,
recibirá sentidas homenaxes por todo o país. O seu compromiso, aínda
vixente hoxe, é reivindicado esta semana nos colexios, nos centros
culturais e nas prazas públicas dunha Galiza que a lembra con orgullo e
que a reivindica como referente.
© Vieiros 2010
A Asociación de Escritores en Lingua Galega (AELG) realizará este mércores unha lectura simultánea en varias cidades do país. Reproducimos aquí o seu manifesto:
Manifesto no día de Rosalía. 24 de febreiro de 2010
"O tempo pasou rápido; a centela tal vez máis lentamente..."
Hoxe,
24 de febreiro de 2010, cúmprense 173 anos do nacemento da escritora
galega Rosalía de Castro. No próximo 15 de xullo, terémola presente na
nosa memoria após 125 da súa morte. Nela e con ela lembramos non só
unha personalidade altísima das nosas letras, senón a muller que
alargou até o infinito o campo da literatura e da cultura galegas e,
con el, as aspiracións a un outro papel histórico para a súa lingua e a
súa patria, Galiza.
* * *
Nestes días para nós
escuros, Rosalía, lembrámoste unha e outra vez. Os nosos ollos
percorren infatigábeis os teus versos, de onte a hoxe, e a memoria
rescata da súa entraña retallos de poemas que palpitan nas nosas veas e
percorren o noso corpo todo. E preguntámonos se este frío imposíbel que
se instala na nosa pel é o mesmo frío que ti sentiches ante os que
teñen fama de honrados na vila, aqueles que, amparados hoxe no mandato
estatutario que lles foi outorgado para promoveren a cultura galega e a
defenderen fronte ás agresións, utilízano contra todo o que ti
significas, minusvalorando a herdanza túa e todo o que de noso achan ao
seu paso aqueles que non entenden non todo o que somos e o que
significamos.
"Cantarte hei, Galicia,/ na lengua gallega, / consolo dos males, /alivio das penas."
Hoxe
continuamos a te refrendar Rosalía de Castro como a poeta fundadora da
literatura galega contemporánea, pois o teu pensamento intelectual
traspasa uns versos conscientes de lle estar a dar forma a unha materia
patriótica senlleira a través da publicación daquel que foi o teu
primeiro monumento literario da modernidade en 1863 e, asemade, voz
colectiva da nación: Cantares gallegos, onde a paisaxe, os costumes, o
clima e o pobo son unha realidade para lle dar luz desde a
dignificación. E o compromiso co teu pobo esixíache a utilización da
lingua de seu.
"mollo na propia sangue a dura pruma..."
Na
Habana, en 1880, o teu segundo poemario, Follas Novas, despois de
impedimentos e censuras varias, olla a luz e supón a túa consagración
definitiva da máis galega e, ao tempo, a máis universal dos nosos
escritores, pois canda o excelso ritmo poético da túa obra fica
certificada a validade do galego para o tratamento estético-literario
de todos os temas, sen as limitacións que, onte como hoxe, se lle
querían impoñer á lingua galega, orquestadamente limitada e
minusvalorada para os redutos máis íntimos e persoais, invisibilizada
no escenario da cultura e do progreso, do recoñecemento público. E
entón o teu eu xeneroso de escritora comprometida debrúzase e asume ser
a voz da solidariedade maiúscula cos marxinados, cos asoballados, coas
mulleres do pobo, vítimas dobres dos danos infrinxidos á Galiza, á
procura de ser novamente dona da súa propia liña do tempo.
Os
que hoxe nos negan, como a ti te negaron ao longo de tanto tempo, son
da estirpe dos que te al*****aron de chorona, mixiriqueira e trastornada
por sombras de incerteza, dos que ocultaron o xenio do teu verso
construíndoche unha imaxe distorsionada para afastarnos da exactitude
das túas palabras, co único obxectivo de impediren que o teu verbo
incendiase a nosa vontade e a luz dos teus versos abrise ventás de
claridade no noso coñecemento. Deformábante para ocultarte, mentían,
como nos seguen a mentir hoxe para destruíren a nosa cerna e
esborrallaren a espiral de conciencia que ti iniciaches un día, con ese
atrevemento histórico que foi un verdadeiro contrato de xustiza co pobo
de noso e co futuro.
"Daquelas que cantan as pombas e as frores ..."
Mais
a nosa lembranza de hoxe trae canda nós a reivindicación da túa
personalidade consciente, a de ser a primeira feminista da nación
galega: pola túa rebeldía ao non aceptares normas masculinas exteriores
e superiores á súa propia conciencia e á súa libre vontade; porque te
internaches con toda naturalidade no repertorio temático que se
reputaba privativo dos homes; porque amosaches a túa solidariedade
profunda coa vida e as circunstancias discriminadas das mulleres en
xeral e das galegas e traballadoras en particular. *******
É
por iso que este Nós plural e colectivo que hoxe nos autoconvoca na túa
orgullosa lembranza, demanda declarámonos mulleres e homes fillos da
túa estirpe e coa forza do teu legado imprescindíbel diremos unha e
outra vez, unha e outra vez, unha e tantas veces como sexa necesario,
coa mesma lingua coa que ti renegaches dunha emigración que nos
destruía, coa mesma lingua coa que reclamaches respecto para os nosos
traballadores, coa mesma lingua coa que denunciaches as inxustizas para
coas mulleres, esa lingua que ti ergueches da terra para a converteres
en material precioso digno do mellor ourive; con esa mesma lingua nós
ergueremos a bandeira do noso orgullo de galegas e galegos para seguir
pregoando o noso amor, ese amor que nos une a ti por riba do tempo e do
espazo, máis alá da existencia material e tanxíbel, o amor por este
idioma noso, que en ti volveu nacer e polo que nós tamén daremos a nosa
alma.
O teu nome revive día a día nas túas lecturas, o teu ser
nunca acabado de descifar céibase paseniñamente de cadeas censoras
artificiais, a túa identidade galega consciente albíscase grazas ao
pulo de investigadores propios e foráneos, os teus poemas apréndennos
unha historia ferida, mancada pola inxustiza e o empoderamento do forte
contra o débil.
Soubeches ser quen eras e defendéchelo co
orgullo dunha voz pública propia e sen medo a non ser entendida ou a
seres negada. Como valor humano galego universal que simboliza a nosa
identidade de galegos e galegas, demandamos do goberno da Xunta de
Galiza que á maior brevidade cree o Instituto Rosalía de Castro para
que a nosa cultura sexa posta en valor dentro e fóra da Galiza,
procurando dármonos a nós mesmos e ao mundo a imaxe real dun pobo cunha
cultura milenaria e unha lingua orgullosas se seu, cun lugar na
historia dos pobos que construíron a Europa.
Demandamos,
finalmente, que esta institución sexa creada para levar a túa merecida
internacionalización definitiva e a da cultura galega nun mundo aberto
que a ti, Rosalía, non che resultaría nada alleo.
- Estas son os horarios e cidades onde se lerá o manifesto:
A Coruña, 18.00.- Monumento a Curros Enríquez. Lugo,
18.00.- Rúa Nóreas, a carón da casa que fai esquina con Rúa San Pedro,
onde viviu ROSALÍA DE CASTRO entre 1864 e 1868. Hai unha placa
indicativa. Santiago, 17.30.- Onde a estatua de Rosalía, no Paseo da Ferradura Vigo, 19.00.- Nº 12 da Rúa Real, onde a tipografía de Juan Compañel Ferrol, 18.00.- Praza do Himno Galego Pontevedra, 18.00.- Na estatua de Castelao, onda o Museo de Pontevedra
Link; VIONLIne
|
|